Threat intelligence. Jak rozpoznać atak celowany?

Co to jest threat intelligence i dlaczego staje się niezwykle ważny dla firm i instytucji na całym świecie? W tym artykule przyjrzymy się ostatnim wydarzeniom, które zmieniły sposób, w jaki organizacje radzą sobie z zagrożeniami. Jakie technologie i narzędzia mogą pomóc w skutecznej analizie i zapobieganiu incydentom? Jakie źródła wspierają proces analizy zagrożeń? 

Co to jest threat intelligence?

Threat intelligence, czyli wywiad dotyczący zagrożeń, to proces zbierania, analizy i interpretacji danych dotyczących potencjalnych zagrożeń, które mogą wpływać na bezpieczeństwo różnych organizacji. Dzięki threat intelligence możliwe jest przede wszystkim zidentyfikowanie zagrożenia przed jego wystąpieniem oraz zrozumienie ich charakterystyki i metod działania sprawców. Threat intelligence co to znaczy? To nie tylko monitorowanie incydentów, ale także przewidywanie możliwych ataków oraz tworzenie strategii obronnych. Threat intelligence po polsku oznacza wywiad zagrożeniowy lub inteligencję zagrożeń. Termin ten odnosi się do procesu zbierania, analizowania i wykorzystywania informacji na temat zagrożeń w cyberprzestrzeni, które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo systemów komputerowych, sieci czy danych organizacji. 

Cyber threat intelligence – co to ma na celu?

Główne cele threat intelligence to:

• identyfikacja zagrożeń – rozpoznawanie potencjalnych ataków, wirusów czy złośliwego oprogramowania;

• analiza – badanie zbieranych danych w celu oceny ich znaczenia oraz potencjalnych skutków dla organizacji;

• rekomendacje – opracowanie strategii i działań zapobiegawczych, które pomogą w minimalizacji ryzyka związanego z zagrożeniami.

Threat intelligence – źródła informacji o zagrożeniach

Dzięki zastosowaniu threat intelligence organizacje mogą lepiej przygotować się na ataki i szybciej reagować na incydenty. Czasem threat Intelligence traktuje się jako wskazówkę lub wstępną hipotezę dotyczącą potencjalnego ataku. Wtedy rozpoczyna się dalsze śledzenie (tzw. threat hunting) na podstawie „śladów” pozostawionych przez złośliwe oprogramowanie na komputerze (podejrzane adresy IP, wiadomości e-mail związane z phishingiem lub nietypowy ruch w sieci). Źródła threat intelligence to jednak nie tylko dane z wewnątrz organizacji, czyli z własnych systemów bezpieczeństwa, logów, incydentów i obserwacji. Tzw. threat intelligence sources to także publiczne i ogólnodostępne raporty o zagrożeniach, bazy danych złośliwego oprogramowania, oraz fora, na których specjaliści dzielą się informacjami o bieżących zagrożeniach. Dodatkowo firmy takie jak Recorded Future, Anomali czy ThreatConnect oferują komercyjne usługi, które gromadzą i analizują informacje z różnych źródeł, dostarczając cennych danych na temat aktualnych zagrożeń.

Threat intelligence a wydarzenia na świecie i rozwój AI

Ostatnie pięć lat, naznaczone pandemią oraz wojną, znacznie zwiększyły znaczenie cyberbezpieczeństwa. Świadomość zagrożeń wzrosła, a organizacje szybko przystosowały się do pracy zdalnej, co ujawniło nowe podatności. Wzrost aktywności cyberprzestępców, zwłaszcza tych działających na zlecenie państw, sprawił, że zespoły odpowiedzialne za threat intelligence musiały naprawdę zintensyfikować wszystkie swoje wysiłki. Analiza zagrożeń stała się bardzo istotnym elementem strategii bezpieczeństwa. Nie bez znaczenia pozostaje też rozwój i zastosowanie sztucznej inteligencji w threat intelligence. Co to spowodowało? Na pewno wykorzystanie algorytmów do analizy danych oraz machine learningu, który znacznie przyspiesza proces identyfikacji zagrożeń. Zespoły zajmujące się threat intelligence korzystają z różnorodnych narzędzi i platform, aby skutecznie monitorować sytuację i przewidywać potencjalne ataki.

Narzędzia i platformy threat intelligence

Wybór odpowiednich narzędzi threat intelligence może znacząco wpłynąć na efektywność działań związanych z identyfikacją oraz zarządzaniem zagrożeniami. Jednak wybór odpowiednich platform threat intelligence zależy rzecz jasna stricte od specyfiki działalności organizacji, jej budżetu oraz wszystkich potrzeb w zakresie bezpieczeństwa. Najważniejsze jednak, aby narzędzia threat intelligence mogły integrować się z istniejącymi systemami oraz były w stanie dostarczać istotnych informacji w czasie rzeczywistym. Cylance, ThreatConnect, Anomali, IBM X-Force Exchange i Recorded Future to tylko kilka przykładów narzędzi oraz platform z obszaru threat intelligence, które wspierają organizacje w identyfikacji i analizie zagrożeń.

Jak przeprowadzić cyber threat intelligence i rozpoznać atak celowany?

Aby skutecznie przeprowadzić cyber threat intelligence, kluczowe jest zdefiniowanie celów działań. Na początku należy określić, jakie zagrożenia są istotne dla Twojej organizacji oraz jakie informacje będą potrzebne do efektywnej ochrony. Gromadzenie danych to kolejny ważny krok – powinno obejmować zbieranie informacji z różnych źródeł, takich jak logi systemowe, dane o złośliwym oprogramowaniu, raporty z organizacji branżowych oraz publiczne informacje o zagrożeniach.

Po zebraniu danych następuje ich analiza, w której istotne jest identyfikowanie wzorców i potencjalnych zagrożeń. Warto korzystać z narzędzi analitycznych, które ułatwiają interpretację zebranych informacji. Na podstawie wyników analizy, tworzony jest raport, który można przekazać zespołom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo w organizacji. Wdrożenie odpowiednich środków zabezpieczających oraz monitorowanie ich skuteczności to kolejne działania, które powinny być wprowadzone na podstawie zidentyfikowanych zagrożeń.

Rzecz jasna nie można też zignorować edukacji pracowników. Regularne szkolenie zespołu w zakresie rozpoznawania zagrożeń oraz wymiana informacji o atakach i najlepszych praktykach to podstawa. Threat intelligence odgrywa dużą rolę w działaniach red team i blue team, dostarczając istotnych informacji o potencjalnych zagrożeniach oraz strategiach obrony. Z kolei CSIRT NASK zajmuje się reagowaniem na incydenty oraz wspieraniem organizacji w implementacji skutecznych rozwiązań zabezpieczających, co podkreśla znaczenie integracji wywiadu o zagrożeniach w procesie zarządzania bezpieczeństwem.

Jak rozpoznać atak celowany?

Rozpoznawanie ataku celowanego wymaga szczególnej uwagi oraz analizy zachowań w sieci i systemach. Istotne jest:

• monitorowanie nietypowych działań użytkowników, takich jak logowanie się z niespodziewanych lokalizacji, nienormalna aktywność w nietypowych godzinach czy nieautoryzowane zmiany w systemach; 

• warto również zwracać uwagę na złośliwe oprogramowanie, które może być wprowadzone przez phishingowe wiadomości e-mail lub zainfekowane pliki;

• analiza ruchu sieciowego pod kątem podejrzanych adresów IP jest kolejnym krokiem w wykrywaniu zagrożeń. Możliwe próby uzyskania dostępu do wrażliwych danych, które mogą skutkować ich kradzieżą, powinny być uważnie monitorowane.

Dodatkowo zwiększona liczba prób phishingowych skierowanych do konkretnej grupy pracowników może być sygnałem, że organizacja staje się celem ataku.