Prywatność online – zrób sobie cyfrowe porządki

Nasza obecność w internecie to coś więcej niż wirtualne konto czy lista znajomych na Facebooku. To pełna cyfrowa tożsamość – zbiór danych, które mogą zostać wykorzystane zarówno w sposób, który chroni naszą prywatność, jak i taki, który stanowi zagrożenie. Z każdym kliknięciem, każdym logowaniem, każdą subskrypcją zostawiamy ślad, który może być celem cyberprzestępców. Dbanie o własne bezpieczeństwo online wcale nie musi być skomplikowane ani czasochłonne. Wystarczy regularnie przeprowadzać cyfrowe porządki – podobnie jak w życiu offline, gdzie raz na jakiś czas robimy porządek w szafie czy na biurku. Dbanie o prywatność i zabezpieczenia online to także kwestia systematyczności. Co kwartał, w krótkim czasie, możesz zrobić audyt swojego bezpieczeństwa, który pozwoli Ci odzyskać pełną kontrolę nad tym, co dzieje się z Twoimi danymi. W tym artykule podpowiemy Ci, jak to zrobić, krok po kroku, abyś czuł się bezpiecznie i świadomie poruszał się po cyfrowym świecie. 

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• Dlaczego warto robić cyfrowe porządki co kwartał i jak wpływają one na Twoje bezpieczeństwo online.
  

• Jak krok po kroku przeprowadzić audyt swoich kont, haseł i urządzeń.
  

• Jak chronić swoją prywatność w internecie i unikać wycieków danych.
  

• Jakie jest prawo do prywatności w internecie i co możesz zrobić, gdy ktoś je narusza.

Co to jest prywatność w internecie?

Prywatność w internecie odnosi się do prawa do ochrony swoich danych osobowych oraz do zachowania anonimowości w przestrzeni cyfrowej. Nasze dane, historie wyszukiwania, preferencje zakupowe, a nawet rozmowy mogą zostać zbierane, przechowywane i analizowane przez firmy czy rządy. Ochrona prywatności staje się więc nie tylko kwestią komfortu, ale także bezpieczeństwa.

Czym jest prywatność danych online?

Prywatność danych online z kolei oznacza kontrolę nad tym, jakie informacje o nas są zbierane, przechowywane i udostępniane innym. Dotyczy to zarówno naszych danych osobowych, jak i informacji, które generujemy w trakcie codziennego korzystania z internetu i odwiedzania naszych ulubionych stron w rozmaitych celach. Te informacje to np. logi przeglądania, dane o naszych urządzeniach, lokalizacji, a także dane z mediów społecznościowych.

Prywatność danych online ma ogromne znaczenie, ponieważ nasza tożsamość cyfrowa staje się coraz bardziej wartościowym zasobem, który może być wykorzystywany w sposób nieautoryzowany, a nawet nielegalny.

Prawo do prywatności w internecie jest zagwarantowane przez szereg przepisów i regulacji, w tym przez Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych (RODO). RODO daje użytkownikom internetu prawo do:

• dostępu do swoich danych osobowych;
  

• poprawiania nieaktualnych lub błędnych danych;
  

• usunięcia danych (tzw. prawo do bycia zapomnianym);
  

• ograniczenia przetwarzania swoich danych.
  
  

Warto znać te prawa i regularnie sprawdzać, czy firmy, z których usług korzystasz, przestrzegają tych zasad.

Co zrobić w przypadku naruszenia prywatności?

Jeśli masz podejrzenia, że twoje dane zostały wykradzione lub niewłaściwie przetwarzane, zgłoś to odpowiednim służbom, takim jak Generalny Inspektorat Ochrony Danych Osobowych (GIODO) lub, w przypadku wycieku danych, bezpośrednio do firmy, która mogła być źródłem naruszenia.

Polecamy też artykuł na blogu Sapsan: Na czym polega cyberbezpieczeństwo?

Jak chronić swoją prywatność w internecie?

Zabezpieczenie swojej prywatności w internecie wymaga aktywności i świadomości. Poznaj kilka podstawowych kroków, które warto wykonywać, aby skutecznie chronić swoje dane:

1. Włączone uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA)

Hasło to podstawowy element ochrony konta, jednak samo w sobie może nie wystarczyć. Dlatego tak ważne jest włączenie uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA), które dodaje dodatkową warstwę zabezpieczeń, na przykład w postaci kodu SMS, aplikacji mobilnej lub klucza sprzętowego (np. YubiKey).

Pamiętaj: nie zaleca się wymuszania regularnej zmiany haseł. Takie praktyki prowadzą często do tworzenia schematycznych i słabych haseł (np. „hasło2023” → „hasło2024”). Lepiej skupić się na tworzeniu silnych, unikalnych haseł (najlepiej długich fraz), korzystaniu z menedżera haseł oraz włączeniu 2FA na ważnych kontach. Sprawdź też nasz wpis na temat tego, czy generator haseł ma sens.

2. Sprawdzanie logowań do kont

Warto od czasu do czasu sprawdzić logi aktywności na swoich kontach online, zwłaszcza jeśli zauważymy jakieś niepokojące działania. Większość platform umożliwia podgląd ostatnich logowań i miejsc, z których próbowano się zalogować. Jeśli znajdziesz podejrzane logowanie, natychmiast zmień hasło.

3. Usuwanie nieużywanych kont

Pamiętaj, że im więcej kont masz w internecie, tym większe ryzyko, że Twoje dane zostaną wykradzione. Dlatego warto regularnie przeglądać swoje subskrypcje i konta w różnych usługach i kasować te, które nie są już potrzebne. To także dobry moment na zaktualizowanie zabezpieczeń na pozostałych kontach.

4. Aktualizowanie oprogramowania

Aktualizacje systemów operacyjnych aplikacji to jeden z najprostszych, ale również najważniejszych sposobów ochrony przed cyberzagrożeniami. Łatają one luki bezpieczeństwa, które mogłyby zostać wykorzystane przez cyberprzestępców.

5. Zabezpieczenie urządzeń

Zadbaj o to, aby wszystkie twoje urządzenia, w tym komputer, telefon czy tablet, były odpowiednio zabezpieczone. Włącz funkcję blokady ekranu i szyfrowania danych.

Regularne audyty bezpieczeństwa online to naprawdę bardzo istotny element dbałości o naszą prywatność w internecie. Cyfrowe porządki raz na kwartał pomogą Ci utrzymać pełną kontrolę nad swoimi danymi i zabezpieczyć swoje konta przed cyberzagrożeniami. Pamiętaj, że bezpieczeństwo w sieci to nie tylko kwestia używania silnych haseł, ale także świadomego zarządzania swoimi kontami, aplikacjami i danymi osobowymi.

Audyt bezpieczeństwa online – checklista do pobrania

Aby pomóc Ci w przeprowadzeniu audytu bezpieczeństwa online, przygotowaliśmy checklistę do zapisania jej sobie i umieszczenia np. w widocznym miejscu na pulpicie, która pozwoli Ci na regularne przeprowadzanie cyfrowych porządków:

Checklista bezpieczeństwa online:

1. Hasła:
   

• Czy hasła do wszystkich kont są silne i unikalne?

• Czy korzystasz z menedżera haseł?

• Czy masz włączone uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA) dla najważniejszych kont (e-mail, bankowość, media społecznościowe)? Sprawdź  klucze sprzętowe!
  
  

2. Logowanie:
   

• Czy regularnie sprawdzasz logi aktywności na swoich kontach?

• Czy włączyłeś weryfikację dwuetapową tam, gdzie to możliwe?
  
  

3. Nieużywane konta:
   

• Czy regularnie usuwasz niepotrzebne konta?

• Czy sprawdzasz, które aplikacje i strony internetowe mają dostęp do Twojego konta Google lub Facebook – na przykład te, do których logowałeś się jednym kliknięciem?
  
  

4. Oprogramowanie:
   

• Czy wszystkie aplikacje i systemy operacyjne (Windows) są zaktualizowane?

• Czy masz włączoną funkcję automatycznych aktualizacji?
  

5. Zabezpieczenia urządzeń:
   

• Czy urządzenia są zabezpieczone hasłem/biometrią?

• Czy masz włączoną funkcję szyfrowania danych na urządzeniach mobilnych i komputerach?
  

6. Bezpieczeństwo w sieci:
   

• Czy unikasz otwierania podejrzanych emaili, załączników i linków od nieznanych nadawców?

• Czy posiadasz program antywirusowy?

• Czy Twoja sieć domowa jest zabezpieczona silnym hasłem oraz aktualnym protokołem szyfrowania (np. WPA3)?